تنظیمات شیمیایی= هورمونها
مواد شیمیایی خاصی که از غده ترشح شده و بر اندام خاصی به نام اندام هدف اثر می کنند و باعث کاهش یا افزایش فعالیت اندام می شوند
هورمون پیام رسان شیمیایی است .
فایده ی سیستم هومونی :
1-دقت بیشتر2-دوام بیشتر
غده ها:

غده ها بافتهایی هستند که سلولهای آنها برای ترشح کردن مواد ویژه ای تخصص یافته اند

انواع غدد:

1غدد درونریز :غدهای که ترشحات خود را بدون انکه مجرای مشخصی برای ترشح کردن مواد داشته باشند به درون خون می ریزند و به ترشحات انها هورمون می گویند مانن هیپوفیز م...
2-غدد برون ریز : غدهای که ترشحات انها از راه مجرایی به بیرون بدنیا به داخل لوله ی گوارش می ریزد مانند غدد بزاقی

وظیفه ی هورمونها:

1راه اندازی و تنظیم سوخت وساز بدن
2-تنظیم رشد
3-نگهداری حالت تعادل مواد
4-تنظیم تولید مثل

انواع هورمون از نظر ساختمان

1هورمونهای پروتئینی مثل انسولین

2-هورمونهای لیپیدی ( چربی ) مانند هورمونهای جنسی

نکته ها :
1-عامل محرک غده برای ترشح هورمون معمولا پیام عصبی است
2-گاهی یک هورمون می تواند محرک یا بازدارنده ی ترشح هورمون دیگر باشد که به چنین عملی خود تنظیمی می گویند
3-وقتی مقدار یک هورمون از حد طبیعی بیشتر شود هورمون معین دیگری ترشح می شود که وجود ان باعث کاهش ترشح هورمون اول می شود این وضع تا زمانی که مقدار هورمون اول به حد طبیعی برسد ادامه دارد

انواع غدد ترشحی

4-پانکراس (لوزالمعده)5-آدرنال (فوقکلیه )

6-تیموس7-بیضه ها8-تخمدانها

هیپوفیز

در زیر مغز و چسبیده به آن قرار دارد
از مهمترین غده های درون ریز بدن به شمار می رود که علاوه بر ترشح هورمون وظیفه کنترل فعالیت سایر غده ها را نیز بر عهده دارد

بخشهای غده ی هیپوفیز

1بخش پیشین
2-بخش پسین
3-بخش میانی

1بخشپیشین.این بخش از هیپوفیز بیشتر وظیفه ی ترشح هورمون را بر عهده داردو هورمونها ی آن عبارتند از:

1هورمون رشد( سوماتوتروپ)
2-هورمونتحریک کننده ترشح شیر (لاکتوژن )
3-هورمون محرک غده ی تیروئید
4-هورمون محرک بخش قشری غده ی فوق کلیه
5-هورمون های محرک غده های تناسلی

وظیفه ی هورمون رشد

هورمون رشد با تاثیر بر روی بافت غضروفی استخوان ساخت پروتئین را در استخوان زیاد کرده و موجب تکثیر سلولهای استخوان ساز می شود و تبدیل غضروف به استخوان را تسهیل می کند

عواملی که بر ترشح هورمون رشد اثر دارند

1فعالیت عضلانی که با کاهش قند خون باعث افزایش ترشح هورمون رشد می شود
2-خواب
3-وضعیت عاطفی مناسب

بیماریهای هورمون رشد

1نانیسم :(کوتوله ای )=کوتاهی قد مفرط در اثر کاهش شدید ترشح هورمون رشد
2-ژگانتیسم : (غول اسایی ) در اثر ترشح بیش از حد هورمون رشد
3-آگرومگالی :پهن شدن استخوانهای بدن در اثر ترشح بیش از حد هورمون رشد در دوران بعد از بلوغ

چگونگی اثر هورمون رشد

هورمون رشد باعث ازاد شدن ذخایر چربی در بدن و تبدیل انها به اسیدهای چربو انتقال آمینواسیدها از خون به درون سلولها می گردد که این عمل باعث افزایش سرعت تقسیم سلولی و رشد بدن می شود

2هیپوفیز میانی

که در انسان نقشرعمده ای ندارد اما هورمون ان در دوزیستان و بعضی خزندگان باعث تیره شدن رنگ پوست انها می شود

3هیپوفیز پسین

که اساسا ساختمان غده ای ندارد بلکه بخشی از سیستم عصبی است و دو هورمونadh(کم کننده ادرار ) و هورمون تسهیل کننده ی زایمان که در هیپوتالاموس ساخته می شود در این بخش هیپوفیز ذخیره می شوند را ترشح می کند

غده ی تیروئید

که در جلوی حنجره قرار داشته و از دو بخش
1-راستو2- چپساخته شده است

هورمون های تیروئید

1تیروکسین که در ساختمان ان ید بکار رفته و وظیفه ی ان افزایش سوخت و ساز عمومی سلولهای بدن وتشدید رشد و نمو می شود
2-کلسیتونین :کهوظیفه ی ان تنظیم کلسیم و فسفر بدن است

بیماری های تیروئید:

1کم کاریتیروئید:

کم کاری تیروئید :که در آن هورمون تیروکسین کم ترشح میشود و در دوره ی جنینی و کوذکی سبب اختلال در رشد و نمو عمومی بدن می شود و در بزرگ سالی کندی سوخت وساز و چاقی وکاهش دمای بدن – خستگی – خواب الودگی – کاهش ضربان قلب و کند شدن حرکات می شود

2پرکاری تیروئید

که باعث افزایش ترشح هورمون تیروئید که خود باعث افزایش سوخت و ساز بدن و گرمازایی بیشتر و مصرف زیاد اکسیژن و کاهش وزن بدنضعف و لرزش عضلات – خستگی شدید – بی خوابی و افزایش ترشح عرق می شود

گواتر

افزایش حجم غده ی تیروئیددر اثر کمبود ید یا در اثر کم کاری یا پرکاری این غده می شودو با دارو قابل درمان است

غده ی پاراتیروئید

این غده به صورت چهار غده ی کوچک در زیر غده ی تیروئید قرار داشته و در انسان جرم بسیار کمی دارد
هورمون آن پاراتورمون نام دارد و از جنس پروتئن استو وظیفه ی آن تنظیم کلسیم خون به مقدار معمول آن یعنی 100 میلی گرم در یک لیتر پلاسمااست

نحوی اثر هورمون پاراتورمون

هر گاه میزان کلسیم خون کم یا زیاد شود پاراتیروئید با کم یا زیاد کردن ترشح هورمون پاراتورمون کمبود یا زیادی کلسیم را بر طرف می کند

غده ی پانکراس یا لوز المعدهغده ای هم درون ریز و هم برون ریز

بخش درون ریز پانکراس اجتماعات پراکنده ای از سلولها هستند که در میان بخش برون ریز به صورت جزایری پراکنده اند که به انها جزایر لانگر هانس می گویند
سلولهای این جزایر به سه دسته تقسیم می شوند
1- سلولهای آلفا
2-سلولهای بتا

3- سلولهای دلتا

وظیفه ی هر یک از سلولهای جزایر لانگرهانس

1آلفا :ترشح هورمون گلوکاگون
2-بتا :ترشح انسولین
3-دلتا : سوماتواستاتین تنظیم دو هورمون بالا با کاهش ترشح انها
نکتهپانکراس با ترشح دو هورمو گلوکاگون و انسولین با افزایش و کاهش قند خون مقدار قند خون را کنترل می کند

نکته

1-غلظت قندخون(گلوکز ) ثابت و یک گرم در لیتر خون است
2-غلظت خون باید ثابت باشد زیرا گلوکز مهمترین منبع تولید انرژی برای تمام سلولهای بدن خصوصا سلولهای مغز ( 95درصد انرژی سلولهای مغز را تشکیل می دهد حدود 25 درصد کل انرژی بدن)و تامین انرژی سلولهای مغز از همه مهمتر است

اندامهای تنظیم کننده ی قند خون

الف- کبدب- پانکراسج- غده ی فوق کلیه

جزایر لانگرهانس (به انگلیسی:Islets of Langerhans)‏ سلول‌هایی درون لوزالمعده (پانکراس) هستند که به ترتیب هورمون‌های گلوکاگون، انسولین و سوماتوستاتین را از سلولهای آلفا (۲۰٪سلولها)، بتا(۷۵٪سلولها) و دلتا(۵٪)ی خود ترشح می‌کنند.[۱].

این سلول‌ها در سال۱۸۶۹توسط کالبدشناس، آسیب شناس آلمانی پل لانگرهانس کشف شدند. جزایر لانگرهانس۱تا۲درصد از از حجم پانکراس را گرفته‌اند. حدود یک میلیون از این جزایر در بدن فرد بالغ وجود دارد. سلولهای جزیره‌ای هورمونهای پلی پپتید پانکراسی را نیز ترشح می‌کنند.

انواع سلولها

سلول‌های آلفا (تولید کننده گلوکاگون (۱۵–۲۰٪of total islet cells)

سلول‌های بتا (تولید کننده انسولین و آمیلین (۶۵–۸۰٪of total islet cells)

سلول‌های دلتا (تولید کننده سوماتواستاتین (۳–۱۰٪of total islet cells)

سلول‌های گاما یاPP(تولید کننده پلی‌پپتید پانکراسی (۳–۵٪of total islet cells)

سلول‌های اپسیلون (تولید کننده گرلین (ghrelin) (<1% of total islet cells)

عملکرد انسولین

سلول های ماهیچه ای و چربی به جذبگلوکز
2-انسولین با اکسید اسیون گلوکز در سلو ها و تبدیل آن به گلیکوژن به کمک مولکول آب در سلولهای ماهیچه ای و کبدی را افزایش می دهد و از تجزیه ی گلیکوژن جلوگیری می کند که باعث کاهش کلوکز خون می شود

3-انسولین ساخت چربی از گلوکز را در سلولهای بافت چربی افزایش می دهد( نتیجهکاهش گلوکز خون )
4-انسولین جذب آمینو اسیدها را در سلولهای کبدی و ماهیچه ای افزایش دادهضمن تحریک پروتئین سازی از تجزیه ی پروتئین ها و تبدیل انها به گلوکز جلوگیری می کند

نکته:

1-گلوکاگون ترشح شده از سلولهای آلفا
با اثر بر روی گلیکوژن کبد و تجزیه ی آن به گلوکز قند خون را افزایش می دهد
2-و انسولین با راه های مختلف باعث کاهش قند خون شده و هر دو با کمک هم قند خون را تنظیم می کنند

بیماری:

بیماری دیابت یا قند خون که در انواع مختلف و با شدتهای مختلف وجود دارد در اثر کمبود نسبی انسولینیا کاهش میزان حساسیت سلولها نسبت به انسولین پدید می آید

غده ی فوق کلیه

این غده در بالای هر کلیه و چسبیده به آن قرار دارد
دارای دو بخشاست :
1-بخش قشری
2-بخش مرکزی

لایه های بخش قشری

1-لایه خارجی که هورمون آلدسترون
ترشح می کند
2-لایه یمیانیکههورمون کورتیزول ترشح می کند
3-لایه ی داخلی که به مقدار کم هورمون جنسی از هر دو نوع ترشح می کند

آلدسترون

1-از لایه ی خارجی بخش قشری ترشح می شود و جنس آن لیپید است
2-کار آن تنظیم میزان سدیم خون است
3-نکتهمهم :اگر غده ی فوق کلیه اسیب ببیند به علت دفع بیش از حد سدیم فرد می میرد

کورتیزول

1محل ترشح لایه ی میانی
2-مهمترین هورمون بدن و لایه ی میانی
3-پرکارترین هورمون بدن از جمله ترمیم زخمها – تجزیه ی پروتئینها و تبدیل انها به گلوکز مقابله با شرایط ناگوار بدنی و محیطی مانند بیماری – شوکهای عصبی و عاطفی گرما و سرما به بدن کمک می کند

هورمون های لایه ی داخلی

هورمون های جنسی این لایه از هر دو دسته بوده و به مقدار کم از هر دو هورمون جنسی ترشح می کند

بخش مرکزی

1-هیچ ارتباطی با بخش قشری نداشته و می توان آنرا جزئی از دستگاه عصبی سمپاتیک دانست
2-اعصاب سمپاتیک به سلولهای بخش مرکزی وارد شده و هر بار که تحریک دستگاه سمپاتیک رخ می دهد این سلولها تحریک شده و هورمون آدرنالین ترشح می کنند این هورمون به همراه گردش خون به رگها و ماهیچه ها و قلب ومغز رسیده و موجب تقویت اثار اعصاب سمپاتیک می شود

هورمون بخش مرکزی – آدرنالین

وظیفه ی آدرنالین :
1-افزایش فعالیت قلب با افزایش ضربان
2-افزایش خون رسانی با افزایش فشار خون
3-افزایش خون رسانی به عضلات با گشاد کردن رگهای خونی عضلات
4-افزایش گلوکز (قند خون )برای تانین نیاز های فوق العاده انرژی ماهیچه ها و اعصاب با تاثیر بر کبد با ترشح گلوکز از کبد

غده ی تیموس

1محل جلوی نای و مجاور حنجره
2-کار: فعالیت ایمن سازی در دوران کودکی( محلتکامل گروهی گلبولهای سفید )
برداشتن آن در دوران کودکی باعث کندی رشد – اختلالات شدید دستگاه ایمنی و مرگ و برداشتن ان در دوران بلوغ تاثیر زیادی بر بدن ندارد

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: